داستان مداوای حاکم سامانیان توسط ابو علی سینا

(حکایات خواندنی تاریخ پزشکی)

ابو عبید گوزگانى  مى ‏گوید: «هنگامى که ابن سینا در سن هفده سالگى بود، اتفاقا امیر نوح بن منصور سامانى- که زمامدار بخارا بود- بیمار شد؛ طبیبان بزرگ بخارایى را به بالین امیر دعوت کردند. ابن سیناى جوان هم خود را در میان آنان جا زد و به عیادت امیر رفت. خود در این باره فرمود: «طبیبان همگى از تشخیص

بیمارى درماندند. خدا را شکر که تشخیص من درست از آب درآمد و مداواى من اثر رضایت ‏بخش بخشید و امیر به زودى شفا یافت.»
گویند بیمارى امیر نوح سامانى چنان بود که جملگى عضلاتش چنان سخت و سفت شده بود که توان حرکت را به کلى از او سلب کرده و یاراى هیچ حرکتى نداشت. طبیبانى که به بالینش رفتند از علاج درمانده و سپر انداختند. ابن سیناى جوان بعد از معاینه دقیق دستور داد که حوض حیاط امیر را مملو از ماهى رعاده (لرزماهى) کنند.

امیر را لخت کرده در قفس چوبین گذاشت و در وسط حوض جا داد. در اثر نیروى الکتریسته‏اى که از ماهى رعاده تولید مى ‏شد و با جسم امیر تماس مى ‏گرفت؛ امیر به‏ کلى از بیمارى سفتى عضلات نجات یافت.
ناگفته نماند که ماهى رعاده قدرت تولید الکتریسته ‏اش به سى ولت مى ‏رسد.

ازاین‏ رو پیداست که ابو على سینا یک هزار سال قبل از پیدایش روش معالجه با برق و حتى قبل از اختراع برق به تأثیر آن پى‏ برده است.
امیر نوح در مقابل این معالجه شگفت‏انگیز مى‏ خواست پاداش شایانى به ابن سیناى جوان بدهد. در جواب امیر که گفت: «ابو على هرچه بخواهى مى ‏دهم»، ابن سینا گفت: «تنها پاداش‏ من این باشد که اجازه بفرمایى در مطالعه کتابهاى کتابخانه امیر آزاد باشم.»

منبع:

ابن سینا، حسین بن عبد الله - مترجم: شرفکندى، عبد الرحمن، قانون (ترجمه شرفکندى)، 8جلد، سروش - تهران، چاپ: دهم، 1389 ه.ش.