تاریخچه بیماری سل در یک نگاه 

سل یک بیماری ریوی و مسری است که سابقه بسیار طولانی در حیات بشر دارد.
3000 سال پیش از میلاد
• آثار سل ستون مهره در مومیائی های مصری مشاهده شد .
• اشاره به بیماری سل در قانون مانو در هند به عنوان یکی از علل منع ازدواج با دختری که در اجدادش بیماری به سل وجود داشته است .
اشاره در طب قدیم چین به بیماری سل تحت عنوان کائوپینگ
• اشاره به مصر به عنوان مرکز معالجه مسلولان در گزارش هرودت مورخ یونانی

2000 سال قبل از میلاد
• اشاره به بیماری سل در قانون حمورابی
700 سال قبل از میلاد
• اشاره در آئین زرتشت پیامبر به انتقال بیماری از طریق دفع خلط
500 سال قبل از میلاد
• تشریح کامل و ذکر مسائل بهداشتی و عوارض بیماری سل توسط بقراط پزشک بزرگ یونانی
300 سال قبل از میلاد
• اشاره ارسطو به بیماری سل
قرن اول میلادی
• جالینوس پدر طب تجربی در رابطه با سل توضیح داده و داروهایی را نیز جهت درمان به کار برده است . او معتقد بود که جهت جلوگیری از سرایت بیماری , بیماران مسلول باید از افراد سالم جدا شوند .
قرن ششم تا هشتم میلادی
• توضیح هارون اسکندوانی (سال622م) و حنین ابن اسحاق (873-809م) در رابطه با بیماری سل
قرن نهم میلادی
• تشریح بیماری سل توسط ابوبکر محمدبن زکریای رازی در کتاب الحاوی
وی اولین پزشکی است که در رابطه با سل استخوان اندام ها بحث می کند .
قرن دهم میلادی
• ارائه اطلاعات ارزشمند بالینی و آسیب شناسی در رابطه با بیماری سل توسط شیخ الرئیس ابوعلی سینا (980-1037م) در کتاب قانون
قرن یازدهم میلادی
• ارائه مطالب جالب در مورد سل در کتاب ذخیره خوارزمشاهی توسط سیداسماعیل جرجانی(1135م)
1548
• پایه گذاری علم اپیدمیولوژی توسط فراکاسترو ایتالیائی (1548م) و ارائه نظریه مداخله یک عامل غیر قابل روئیت در انتقال بیماری سل
1803
• بیان نکروزکازئوز در داخل توبرکول به عنوان مهمترین عامل سرایت بیماری سل توسط وتز(Vettes) آلمانی
1808
• به کارگیری نام لوپوس بر روی سل پوستی توسط روبرت ویلیام
1814
• افتتاح بیمارستان سلطنتی مسلولین در لندن
1816
• اختراع استتسکوپ توسط تئوفیل لانک فرانسوی و ارائه طبقه بندی نشانه های بیماری سل و خصوصیات بیماریزائی و علائم سمعی در سل این پزشک در سال 1826 به دلیل ابتلاء به سل در گذشت .
1825
• بیان اثر مکانیکی خلط بر روی حنجره در سل لارنکس توسط پیرلویی (Pierre Louis)
1834
• ارائه نخستین کتاب در رابطه با سل توسط ساموئل مورتون
1839
• به کارگیری نام توبرکولوزیس برای بیماری سل توسط Schonlein
1850
• پیشنهاد Wy (http://p30pedia.com)man برای ثبت و نگهداری اسامی کلیه مسلولین
1861
• ارائه تئوری مبکروبی توسط لوئی پاستور
1870
• ارائه تئوری میکروبی بودن بیماری سل توسط آنتوان ویلمن (1892-1827م) جراح دامپزشک فرانسوی که انتقال سل را از طریق تلقیح بیان کرد .
1882
• کشف عامل بیماری سل توسط روبرت کخ (1910-1843م) پزشک آلمانی در 24 مارس 1882 میلادی و عنوان پدیده اسید فاست بوده باسیل سل توسط پل ارلیش و به کارگیری رنگ فوشین در رنگامیزی اسید فاست توسط زیل (Ziehi) و تکمیل آن توسط نیلسن (Neelsen) که به نام آن دو دانشمند معروف شد .
1890
• تهیه عصاره گلیسیرینی میکروب سل تحت عنوان توبرکولین توسط روبرت کخ
1895
• کشف اشعه ایکس توسط رونتگن و استفاده از پرتونگاری قفسه سینه در جهت تشخیص سل
1899
• تاسیس اولین آزمایشگاه دولتی مسلولین در آمریکا و برپایی نخستین کنگره بینالمللی سل در برلین
1905
• اعطاء جایزه نوبل پزشکی به روبرت کخ جهت تلاش در امر تحقیق درباره بیماری سل
1908
• ابداع آزمون داخل جلدی توبرکولین توسط شارل مانتو (Mantoux)
1931
• تایید واکسن کشف شده توسط کالمت و گرن (BCG)
1934
• استخراج پروتئین خالص شده باسیل سل (PPD) توسط خانم زایبرت
1944
• کشف استرپتومایسین اولین داروی ضد پادزی موثر در بیماری سل توسط واکسمن و همکارانش
1946
• ساخته شدن پاراآمینو سالسیلیک (PAS) و به کارگیری آن در سل
1949
• ابداع روش درمان دو داروئی ضد سل جهت جلوگیری از ایجاد مقاومت
1951
• اعطاء جایزه نوبل در پزشکی به واکسمن و حمایت سازمان بهداشت جهانی از واکسیناسیون BCG
1952
• کشف خاصیت ضد سل ایزونیازید (ساخته شده در سال 1912) و به کارگیری آن در درمان به عنوان مهمترین داروی ضد سل
1965
• ارائه روشهای درمان سرپائی ضد سل و بسته شدن آسایشگاه های مسلولین
1966
• کشف اثر ریفامپین بر روی باسیل سل و اضلفه نمودن آن بر رژیم های درمانی ضد سل
1969
• کشف میکوباکتریوم آفریکانوم توسط کاستتس (Castets)
1970
• کشف میکوباکتریوم بوویس توسط کارلسون و لسل (Karlson)(Lassel)
1972
• استفاده از داروی پیرازینامید به عنوان یک داروی ضد سل کاهش دهنده دوره درمانی سل به حداقل 6 ماه
1982
• ارائه نظریه خوشبینانه کنترل بیماری سل تا سال 2000 بر اساس سیر نزولی منحی ابتلاء و مرگ و میر ناشی از سل در مجتمع بوئنس آیرس
1985
• صعود منحنی مرگ ومیر ناشی از سل در دنیا و ایجاد اپیدمی اول (بازگشت جهانی بیماری) و اپیدمی دوم (همراهی عفونت HIV و بیماری سل) که تحت عنوان همه گیری جدید (Modern Ep (http://p30pedia.com)idemic) مطرح است .
1991
• بروز اپیدمی سوم یعنی سل مقام به جند دارو و ارائه اهداف کنترل بیماری سل توسط سازمان بهداشت جهنی تا سال 2000
1993
• ارائه آمار 20 میلیون بیمار مسلول در جهان در اجلاسیه پاریس و اعلام بیماری سل به عنوان یک فوریت جهانی و اعتراف سازمان بهداشت جهانی به شکست برنامه های مبارزه با سل در اغلب کشورهای در حال توسعه در سال های اخیر .

منبع: برگرفته از کتاب سل و اصول مبارزه با آن