رازی ؛ دایرة‌المعارف علوم  زمان

ابوبکر محمد بن زکریای رازی نزد غربی‌ها به Rases مشهور است. وی بین سالهای240 تا320 هجری (932 _ 854 میلادی) می‌زیست. رازی را دایرة‌المعارف علوم می‌دانستند و مردم زمان وی او را «جالینوس عرب» لقب داده بودند و می‌گفتند:
پزشکی به‌صورت علمی پراکنده بود؛ اما رازی آن را منظم و مرتب ساخت.
رازی بر بیشتر رشته‌های علوم احاطه داشت. این موضوع از گفتار ف. شروود تیلر در کتابش به نام الخیمیاء اساس لعلم الکیمیاء آشکار می‌شود که می‌گوید:
رازی در همة رشته‌های علوم. بدون استثناء به عنوان یک دائرة المعارف ظاهر شد. رازی در زمینة پزشکی، فلسفه، شیمی، ریاضیات، اخلاق، مابعدالطبیعه، دین، قواعد زبان عربی، موسیقی و جریان‌های هوا مطلب نوشت. او در حقیقت، علامة زمان خود بود. تألیفات فراوان او مرجع همة دانشمدان قرار گرفت؛ به ویژه کتاب‌های پزشکی او که در طول دوره‌ها مرجع پزشکان اروپا بود[7].
پروفسور هوارد رئیس انیستیتوی تحقیقات تاریخ طبّ فرانسه، در کنفرانس درسی خود چنین گفته است:
تئوری دید را برای نخستین بار، رازی در دنیای پزشکی مطرح کرد. نظریه‌ها و تئوری رازی برخلاف تئوری‌های مکتب یونان، به نظریات امروزی فیزیولوژی چشم بیشتر نزدیک است.
رازی کسی است که واکنش عدسی چشم را نسبت به نور تشریح کرده است. رازی ضمادهای چشمی را تجویز می‌کرده که از آن جمله، ضمادی است که به نام خود او نامیده شده است.اما رازی در پایان زندگی، به بیماری آبشار چشم مبتلا می‌شود و چون حاضر نمی شود مورد عمل جراحی قرار گیرد، بینایی خود را از دست می‌دهد[8].
رازی بیش از 220 کتاب، رساله و مقاله را تألیف و به جهان اسلام تقدیم نمود. از جمله تألیفات او عبارتند از:
1-سر الاسرار
2-کتاب الجدری و الحصبه (حصبه و آبله)
3-من لا یحضره الطبیب
4-فی القولنج
5-دفع مضار الاغذیه
و دیگر کتابهایی که درالفهرست ابن ندیم و کتاب عیون الانباء فی طبقات الاطباء، آمده است.