تأثیر چشم‌پزشکان اسلامی

عنایت ویژه پزشکان مسلمان به شاخه چشم‌پزشکی موجب اعتلای این دانش در بین مسلمانان گردید. به نحوی که در اندک زمانی چشم‌پزشکان برجسته‌ای از میان مسلمانان برخاستند. علی‌بن‌عباس اهوازی، ابن‌سینا، این هیثم، عمار موصلی و ابن نفیس از جمله پزشکانی هستند که در رأس چشم‌پزشکی اسلامی

قرار گرفتند و توانستند نقش بسزایی در این زمینه ایفاء نمایند. از جمله بیماریهای چشمی که پزشکان عرب و مسلمانان بدان پرداختند، عبارت است از:
چشم درد. ورم چشم. خارش چشم، ریزش اشک، قرمزی، زخم‌های چشم، پارگی، برآمدگی چشم، تیرگی، سفیدی، سرطان و موهای زائد چشم و غیره.

محمد قاضی در مقالة خود با عنوان «المساهمه الاسلامیه فی الطب» که در مجلة الضیاء منتشر شده است، می‌گوید:
چشم پزشکی از ابتکارات اعراب بود. این علم با کوشش آنها به اوج خود رسید. تلاش‌های آنان در این علم در طول روزگاران زیادی در جایگاه اول قرار داشت. یونانیان پیش از آنها و ایتالیایی‌های معاصر آنان و کسانی که بعد از آنان آمدند، در این زمینه به پایة آنها نرسیدند. تألیفات این دانشمندان تا آغاز قرن هجدهم میلادی در دانشگاههای اروپا به عنوان نظر نهایی در چشم‌پزشکی تدریس می‌شد. آنان در این زمینه، کشفیات گرانبهایی داشتند.

اطلاعات گستردة دانشمندان علوم طبیعی در قوانین نور و دید، تا حد زیادی به چشم پزشکان عرب کمک کرد. این چشم پزشکان، چشم حیوانات را بر پایة علم فیزیولوژی تشریح کردند. آنان علت تنگ و گشاد شدن مردمک چشم را شناختند و گفتند: تنگ و گشاد شدن مردمک، بر اثر انقباض و انبساط «عنبیه» است. ابن‌سینا در کتاب القانون به کالبدشکافی چشم همت گمارده و عضلات چشم و وظایف آن را بیان کرده است ]3].
از میان چشم‌پزشکان اسلامی سهم دو تن بیش از همه چشم‌گیر است. یکی حنین‌بن اسحاق مؤلف «العشر مقالات فی العین» و دیگری علی بن عیسی مؤلف «تذکره الکحالین». هر کدام از این دو کتاب منشأ نوآوری‌های بسیاری در زمینه چشم‌پزشکی شدند و نویسندگان آنها در زمرة بزرگترین چشم‌پزشکان اسلامی درآمدند. در ذیل به شرح برخی از بیماریهای چشمی که توسط مسلمانان ارائه گردیده است اشاره می‌شود