چرایی استفاده  از پزشکان غیر مسلمان در دوره بنى امیه و بنى عباس

با بررسى تاریخ خلفاى اموى و عباسى به خوبى روشن مى‏شود که اینان داراى دو زندگى، و یا به عبارت بهتر، دو شخصیت و دو چهره کاملا متفاوت و متضاد بوده ‏اند.

زیرا از یک طرف در زندگى خصوصى و یا پنهان خود همان راه و رسم شاهان ایرانى و رومى را پیش گرفته بودند و مجالس شراب‏خوارى و عیش و نوش‏ها و شهوت‏رانى ‏هاى آنان حتى مشهورتر از شاهان گذشته بود، که بخشى از جلوه‏ هاى آن در داستان‏هاى‏ هزار و یک شب نیز انعکاس جهانى یافته است. و از طرف دیگر اینان به ‏عنوان خلفا و جانشینان پیامبر معصوم اسلام بر مسند رهبرى مسلمانان تکیه زده و ناچار بودند براى حفظ مقام و قدرت خود عوام‏فریبانه چهره اسلامى به خود بگیرند.

در این میان پزشک خصوصى خلیفه که مى‏بایست در همه حال همنشین و همدم او باشد و رازدار زندگى خصوصى و حتى هم ‏پیاله و یار بزم او، اگر از بین مسلمانان انتخاب مى‏شد خارج از احتیاط بود، و از این‏ها گذشته خلیفه ‏اى که خود قلبا پایبند و معتقد به اسلام نبود و حتى هر زمان که فرصت مى‏یافت با به شهادت رسانیدن پیشوایان به حق امت اسلامى، یعنى ائمه معصومین (ع)، یک لحظه درنگ نمى ‏کرد، چه اصرارى مى‏توانست براى انتخاب طبیب مسلمان براى خود داشته باشد؟

و مگر نه آنست که همیشه سلطه جویان در تاریخ- چه با نام امپراطور و چه هر نام دیگرى- فقط در فکر و اندیشه حفظ قدرت و مقام خود بوده ‏اند.  بنابراین، اگر این هدف لازمه‏اش اعتماد نکردن به طبیب هم‏وطن یا هم‏کیش باشد، دیگر چه فرق مى‏کند که صاحب قدرت نامش شاه باشد یا خلیفه اسلام؟ و به همین دلیل خلیفه عباسى همان مى‏کند که شاهنشاه ساسانى!

منبع: 

منتصب مجابى، حسن، بررسى متون طب شیعه در تاریخ پزشکى، 1جلد، دانشگاه رازی - کرمانشاه، چاپ: اول، 1385 ه.ش.