زندگینامه دکتر محمد حسابی استاد و مسئول کرسی رادیولوژی 

برگرفته از کتاب نخستین ها: آرزوی دیرین دکتر حسابی برپایی مرکز مجهزی برای درمان سرطان بود. با کوشش وی ساختمان بخش سرطان در بیمارستان هزار تختخوابی تاسیس شد. وی از کسانی بود که برای انتقال بیمارستان سینا به دانشکده پزشکی تلاش فراوان کرد. دکتر حسابی در سال 1328 به استادی کرسی رادیولوژی انتخاب شد.

دکتر محمد حسابی به سال 1279 در تهران متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدرسه فرانسوی و دانشگاه امریکایی بیروت به پایان رساند و تحصیلات عالیه را در دانشکده پزشکی فرانسوی بیروت به سال 1924 میلادی (1303 شمسی) انجام داد و به اخذ دیپلم دولتی و حق طبابت در فرانسه و مستملکات آن کشور نایل آمد. سپس به فرانسه عزیمت کرد و از 1924 تا 1930 میلادی (1303 تا 1309 شمسی) در رشته رادیولوژی مشغول تحصیل شد و گواهی نامه تخصصی دریافت کرد. مدتی به عنوان دستیار رسمی در بیمارستان سن لویی مشغول کار بود و پایان نامه خود را در باب «رادیوتراپی در گواتراگز و فتالمیک» گذراند.
 وی به سال 1306 به تهران مراجعت کرد و به ریاست بخش پزشکی بیمارستان وزیری منصوب شد و در سال 1310 به ریاست بخش رادیولوژی بیمارستان ابن سینا انتخاب و در سازمان نوین دانشکده به همین سمت ابقا شد.  ایشان به سال 1328 به استادی کرسی رادیولوژی انتخاب شد. دکتر حسابی به سال 1934 میلادی در کنگره رادیولوژی و رادیاسیون ها که در سویس تشکیل شد شرکت کرد و به سال 1949 میلادی به آمریکا سفر کرد و مدتی در موسسات طبی امریکا در باب سرطان به تحقیق و مطالعه مشغول بود.<** ادامه مطلب... **>

زندگینامه دکتر محمد حسابی به قلم فرزندشان
دکتر علی حسابی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
شادروان دکتر محمد حسابی در سال 1279 متولد شد. پدرشان مرحوم عباس حسابی (معز السلطنه) از کارمندان عالی رتبه وزارت خارجه و سالها سفیر ایران در کشورهای اروپایی بلژیک و اسپانیا بود. هنگامی که پدر به سفارت ایران در بیروت منصوب شد، همراه با همسر و فرزندان خود محمد و محمود حسابی به بیروت عزیمت کرد. پس از پایان ماموریت پدرشان در بیروت نیز به پیشنهاد مادرشان خانم گوهرشاد حسابی (مدحت السلطنه) و موافقت پدر در آنجا باقی ماند.
مرحوم دکتر حسابی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدرسه ژزوئیت (Jesuite) های فرانسوی و دانشگاه بیروت به پایان رساند. این دوران مصادف با بروز جنگ جهانی اول بود. چون ارسال پول از ایران به طور نامرتب صورت می گرفت ایشان گاه برای جبران مخارج به تدریس مشغول می شد. در آغاز مدت سه سال به تحصیل حقوق در دانشگاه بیروت پرداخت و سپس به پیشنهاد پدرشان به دانشگاه پزشکی وارد و در 14 اوت 1924 از آن دانشگاه فارغ التحصیل شد و به اخذ دیپلم دولتی (Diplome d"Etat) و حق طبابت در فرانسه و مستملکات آن کشور نایل آمد. ایشان در سال 1306 شمسی به تهران مراجعت و به ریاست بخش داخلی بیمارستان وزیری منصوب شد. در سال 1928 میلادی برای اخذ تخصص و ادامه مطالعات به کشور فرانسه(پاریس) عزیمت کرده و ابتدا به اخذ گواهی نامه تخصصی در رشته قلب و عروق از سرویس دکتر لوبری (Laubry) در بیمارستان بروسه (Broussais) به تاریخ 1930 نایل شده و سپس در بیمارستان سن لویی ابتدا با سمت آسیستان آزاد (Libre) و سپس به عنوان آسیستان رسمی در سرویس الکترورادیولوژی به ریاست دکتر بلو (Belot) مشغول تحصیل شد و پایان نامه خود را در باب (رادیوتراپی در گوارتراکزوفتالمیک) به سال 1930 میلادی گذراند.

پس از بازگشت دوباره به تهران در سال 1310 (بعد از مرحوم دکتر حبیب عدل) به ریاست بخش رادیولوژی (پرتوشناسی) بیمارستان دولتی منصوب شد. این بیمارستان بعدها به دانشکده پزشکی انتقال یافت و در سال 1319 نام آن به بیمارستان سینا تغییر یافت. در سرویس رادیولوژی بخش های متعددی از جمله رادیوتراپی وجود داشت. دکتر حسابی از کسانی بود که برای انتقال بیمارستان سینا به دانشکده پزشکی کوشش بسیار کرد. ایشان در سال 1934 میلادی (1313 شمسی) نیز در کنگره رادیولوژی و رادیسیون ها که در کشور سوئیس برپا شد به عنوان نماینده ایران شرکت کرد.
ایشان با سوابق دانشگاهی و تجربیاتی که در رشته رادیوتراپی سرطان داشت و هم به دلیل عضویت در هیئت مدیره جمعیت شیر و خورشید سرخ آرزوی دیرین خود به منظور برپایی مرکز مجهزی برای درمان سرطان، طرحی را ارائه داد. ایشان برای این منظور در سال 1929 به مدت یک سال به کشور آمریکا مسافرت کرد و به مطالعه در باب سرطان و پیشرفت های نوین آن روز در رشته رادیوتراپی و بازدید از مراکز آن کشور و کاربرد مواد رادیواکتیو پرداخت. برای ایجاد چنین مرکزی ساختمان قسمت شرقی بیمارستان هزار تختخوابی (بیمارستان امام خمینی(ره) ) در نظر گرفته شد که به یاری سازمان شیر و خورشید سرخ (هلال احمر فعلی) ساختمان مفصل و آبرومندی برپا شد و بخش سرطان در سال 1335 به آنجا انتقال یافت.

دکتر حسابی پس از بازگشت از آمریکا نتایج بررسی ها و مشاهدات خود را در طی سخنرانی مفصلی در سالن انجمن ایران و آمریکا و همچنین در دو جلسه را در رادیو تهران آن موقع بیان داشت. ایشان در سال 1338 (1959 میلادی) در دومین کنگره طب فیزیک (20 تا 22 اوت) و همچنین در پانزدهمین کنگره بین المللی تاریخ پزشکی که در همان ماه در لندن برپا شد شرکت کرد. وی به زبان های عربی- انگلیسی و فرانسه تسلط کامل داشت.
در اینجا لازم به یادآوری است که در 29 خرداد 1312 شمسی پس از فوت مادرشان خانم گوهرشاد حسابی، فرزندان ایشان دکتر محمد و دکتر محمود حسابی منزل مسکونی ایشان در خیابان بلورسازی را در مراسمی با حضور مرحوم جم وزیر وقت داخله (کشور) طی سند رسمی به وزارت بهداری واگذار کرد و دکتر محمد حسابی نیز طی سند رسمی ریاست بیمارستان را که (بیمارستان گوهرشاد حسابی) نامگذاری شد به عهده گرفت. این بیمارستان در هنگام افتتاح 50 تختخواب داشت و در سال 1319 نیز به دانشگاه تهران انتقال یافت و از جمله بیمارستان های آموزشی دانشکده پزشکی شد.
این بیمارستان دارای بخش های داخلی، جراحی، زنان و مامایی و همچنین درمانگاه های طبی- جراحی و دندانپزشکی و تا سال 1330 فعال بود و در آن هنگام دارای 75 تخت بود.

در سازمان نوین دانشکده پزشکی تهران ایشان نخست مدت کوتاهی به عنوان استاد اخلاق پزشکی (پس از مرحوم دکتر غنی) و سپس در سال 1329 با برپایی کرسی رادیولوژی به عنوان نخستین استاد رادیولوژی در دانشگاه تهران برگزیده شد. پس از عمری تلاش در جهت پیشرفت و تعالی علوم پزشکی نوین در تاریخ 23 فروردین 1329 دارفانی را وداع گفت. جهت بزرگداشت نام ایشان مجالس متعددی از جمله در تالار ابن سینای دانشکده پزشکی تهران برپا شد و دانشکده پزشکی یک روز تعطیل شد